Prawo przeciw nieuczciwej konkurencji w Republice Czeskiej

Celem regulacji prawnej o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji jest zapobieganie niepożądanym zakłóceniom stosunków konkurencyjnych między konkurentami. Podmiotem czynu nieuczciwej konkurencji może być zatem, co do zasady, konkurent.

Konkurencja

Konkurencja to rywalizacja między dwoma lub więcej podmiotami gospodarczymi po tej samej stronie relacji rynkowych (podaży lub popytu) w celu osiągnięcia wyniku gospodarczego polegającego na wymianie produktów lub usług z tymi samymi potencjalnymi uczestnikami rynku, a mianowicie taką rywalizację, która wzajemnie wpływa na działalność gospodarczą tych podmiotów i stwarza po stronie innych potencjalnych uczestników rynku możliwość wyboru między różnymi konkurencyjnymi ofertami lub żądaniami.

Prawo nieuczciwej konkurencji wraz z prawem o zwalczaniu ograniczania konkurencji, stanowią dwa podstawowe podzbiory prawa konkurencji, które można ogólnie zdefiniować jako zbiór norm prawnych zakazujących określonych działań w konkurencji i ustanawiających odpowiednie sankcje za naruszenie tych zakazów. Wspólną cechą prawa nieuczciwej konkurencji i prawa o zwalczaniu ograniczania konkurencji jest zatem ochrona konkurencji oraz tworzenie warunków dla jej rozwoju i funkcjonowania. Podstawową różnicą pomiędzy nieuczciwą konkurencją a ograniczeniem konkurencji jest to, że nieuczciwa konkurencja ma miejsce w granicach konkurencji i zazwyczaj polega na uzyskaniu nieuzasadnionej przewagi nad innymi konkurentami przez tego, kto popełnił nieuczciwy czyn konkurencyjny, podczas gdy ograniczenie konkurencji jest sprzeczne z konkurencją jako taką i najczęściej polega na wykluczeniu niektórych konkurentów z konkurencji ze względu na siłę ekonomiczną innego konkurenta.

Konkurent

Konkurentem jest każda osoba fizyczna lub prawna uczestnicząca w konkurencji. Nie musi być on przedsiębiorcą w rozumieniu §420 kodeksu cywilnego. Konkurentem jest podmiot, który oferuje, dostarcza, produkuje lub sprzedaje towary lub usługi albo inne świadczenia tego samego lub podobnego rodzaju, stwarzając tym samym klientom możliwość wyboru. Nie można zatem mówić o konkurencji, gdy po stronie podaży występuje tylko jeden podmiot lub gdy dochodzi do zderzenia towarów, usług lub innych świadczeń, które nie są względem siebie substytucyjne, tj. klient nie traktuje ich jako alternatywy.

Klauzula generalna

Nieuczciwa konkurencja, w rozumieniu klauzuli generalnej zawartej w § 2976 kodeksu cywilnego, to działanie w stosunkach gospodarczych, które może wyrządzić szkodę innym konkurentom lub klientom i które jest sprzeczne z dobrymi obyczajami konkurencji. Nieuczciwa konkurencja jest zabroniona. Prawo więc wyraźnie zakazuje zachowanie, które jednocześnie spełnia te 3 cechy:

• Występuje w stosunkach gospodarczych
• Jest sprzeczne z dobrymi obyczajami konkurencji
• Może wyrządzić szkodę innym konkurentom lub klientom.

W następnych przepisach Kodeks cywilny definiuje poszczególne czyny nieuczciwej konkurencji, którymi są:

• reklama wprowadzająca w błąd,
• wprowadzające w błąd oznaczenie towarów i usług
• stwarzanie ryzyka pomyłki
• pasożytowanie na renomie zakładu, produktu lub usługi innego konkurenta
• przekupstwo
• dyskredytowanie
• reklama porównawcza, chyba że jest ona dozwolona
• naruszenie tajemnic handlowych
• natrętne nękanie
• zagrożenia zdrowia i środowiska

Jeśli chodzi o relację między klauzulą generalną a poszczególnymi czynami, klauzula generalna musi być również spełniona w poszczególnych czynach. Oznacza to, że jeżeli zachowanie określone przez szczególny czyn nieuczciwej konkurencji nie spełnia jednocześnie cech klauzuli generalnej, tj. nie jest sprzeczne z dobrymi obyczajami konkurencji lub nie może wyrządzić szkody innym konkurentom lub klientom, nie jest nieuczciwą konkurencją. Jednocześnie, jeżeli określony czyn nie napełnia znaków żadnego z poszczególnych czynów, ale napełnia znaki klauzuli generalnej, czyn taki może być ścigany jako czyn nieuczciwej konkurencji.

Ochrona przed nieuczciwą konkurencją

Środki ochrony przed nieuczciwą konkurencją mogą mieć charakter prywatny, a także publiczny.

Sankcje prywatne

Osoba, której prawo zostało naruszone lub zagrożone przez nieuczciwą konkurencję, może żądać przeciwko sprawcy naruszenia:

• wstrzymania się nieuczciwej konkurencji
• usunięcia wadliwego stanu
• odpowiednie odszkodowania
• naprawienia szkody
• zapłaty bezpodstawnego wzbogacenia

Zastosowanie tych sankcji zależy jednak wyłącznie od inicjatywy poszkodowanych lub zagrożonych konkurentów, tj. od tego, czy skorzystają oni z przysługującego im prawa przed właściwym sądem.

Szkoda niemajątkowa zostanie zrekompensowana odpowiednim zadośćuczynieniem. Jeżeli nie jest to możliwe lub nie zapewni ono wystarczające odczynienie, może być ona zrekompensowana pieniężnie.

Powstanie obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej czynem nieuczciwej konkurencji jest zasadniczo związane z winą naruszyciela.

Sankcje publiczne

Kary za nieuczciwą konkurencję mogą być również nakładane na podstawie kodeksu karnego, który stanowi, że każdy, kto narusza inną regulację prawną dotyczącą nieuczciwej konkurencji, popełniając podczas udziału w konkurencji:

• reklamę wprowadzająca w błąd,
• wprowadzające w błąd oznaczenie towarów i usług
• stwarzanie ryzyka pomyłki
• pasożytowanie na renomie zakładu, produktu lub usługi innego konkurenta
• przekupstwo
• dyskredytowanie
• reklamę porównawczą, chyba że jest ona dozwolona
• naruszenie tajemnic handlowych
• natrętne nękanie
• zagrożenia zdrowia i środowiska

a tym samym wyrządza szkodę innym konkurentom lub konsumentom minimalnie 100 tys. Kč,- albo zapewnia sobie lub innym nieuzasadnione korzyści w wysokości minimalnie 100 tys. Kč,- podlega karze pozbawienia wolności do trzech lat, zakazowi prowadzenia działalności lub przepadku przedmiotu.