Prawo spadkowe w Republice Czeskiej oraz międzynarodowe

Prawo spadkowe jest jedno z podstawowych praw człowieka. Po śmierci człowieka jego majątek przechodzi do jego dziedziców. Czasami mogą jednak powstać sytuacje, gdy musi być rozwiązywany element międzynarodowy, kiedy na przykład ma spadkodawca majątek poza granicą lub zginie w innym państwie, niż w którym znajdują się jego spadkobiercy.

Międzynarodowe prawo spadkowe

Zazwyczaj stosuje się prawo państwa, w którym spadkodawca miał w momencie śmierci zwykły pobyt. Zwykły pobyt jest miejsce, gdzie człowiek spędza większość roku (czyli nie jest to na przykład państwo, w którym człowiek przebywa 2 miesiące podczas lata). Dalszą możliwością jest określenie prawa, według którego ma nastąpić dziedziczenie, w testamencie.

Przy podziale majątku notariusz kieruje się prawem swojego państwa, rozrządzeniami na wypadek śmierci, które sporządzone zostały za życia spadkodawcy, oraz ewentualną umową między spadkobiercami. W ramach Unii Europejskiej postępowanie spadkowe odbywa się zawsze tylko w jednym miejscu, nawet kiedy część majątku spadkodawcy znajduje się w innym kraju. Notariusz wtedy wyda jako wynik procedury spadkowej Europejskie poświadczenie spadkowe, na podstawie którego mogą następnie spadkobiercy rozpocząć dokonywanie transferów nieruchomości w kraju, w którym znajduje się dana nieruchomość.

Prawo spadkowe w RC

Jeżeli stosowane jest prawo spadkowe Republiki Czeskiej, to trzeba znać parę podstawowych zagadnień.

Aby spadkobierca mógł dziedziczyć muszą najpierw wystąpić następujące fakty prawne:

• Śmierć spadkodawcy
• Istnienie spadku
• Uprawniony spadkobierca
• Tytuł powołania do spadku

Śmierć spadkodawcy

Zgon osoby fizycznej stwierdza zwykle lekarz w akcie zgonu. Uczestniczyć w postępowaniu spadkowym może tylko spadkobierca, który jest spadkobiercą w chwili śmierci spadkodawcy. Dziedziczyć nie mogą więc osoby, które zginęły przed spadkodawcą, ale ani te, które zginęły w tym samym czasie.

Istnienie spadku

Bez istnienia samego spadku, czyli majątku nie może istnieć postępowanie spadku. Do spadku należą jak majątek tak również i długi. Spadkobierca nie może przyjąć majątek, ale odrzucić długi. Albo przyjmie cały spadek, albo go cały odrzuci.

Uprawniony spadkobierca

Spadkobiercą może być każda osoba fizyczna lub prawna, czyli przy spełnieniu warunków także państwo. Dziedzicem może zostać nawet osoba fizyczna jeszcze nienarodzona. Zdolność do dziedziczenia może człowiek stracić kilkoma sposobami. Są to:

• Śmiercią osoby fizycznej lub rozwiązanie osoby prawnej.
• Jeżeli popełnił przestępstwo umyślne przeciwko spadkodawcy lub jego przodkowi, zstępnemu lub małżonkowi albo aktu odrażającego wbrew woli spadkodawcy. Chyba że spadkodawca mu to wyraźnie wybaczył.
• Jeżeli w dzień śmierci spadkodawcy trwa postępowanie rozwodowe rozpoczęte z wniosku spadkodawcy z powodu przemocy w rodzinie. Małżonek traci zdolność do dziedziczenia.
• Jeżeli rodzic został pozbawiony władzy rodzicielskiej, ponieważ ją z własnej winy nadużył albo poważnie zaniedbał wykonywanie władzy rodzicielskiej. Rodzic traci zdolność do dziedziczenia.

Tytuł powołania do spadku

Tytuł spadkowy jest podstawa, na której spadkobierca jest powoływany za spadkobiercę. Tytułem spadkowym może być tylko

• Testament
• Umowa spadkowa
• Ustawa

Więcej o tytułu powołania do spadku w następnym artykule.

Może się zdarzyć, że spadkobierca z jakiegokolwiek powodu nie chce nabyć spadek. Na takie wypadki prawo czeskie przynosi 3 możliwe rozwiązania, są to:

Odrzucenie spadku (odmítnutí dědictví)

Każdy spadkobierca ma prawo do odrzucenia spadku po śmierci spadkodawcy. Spadkobierca od tego momentu traktowany jest jakby nigdy go nie nabył. Odrzucenie to musi być wyrażone poprzez wyraźne oświadczenie sądowi i to do 1 miesiąca od dnia, w którym sąd zawiadomił spadkobiercę o jego prawie do przyjęcia lub odrzucenia spadku.

Zrzeczenie się spadku (vzdání se dědictví)

Każdy spadkobierca oprócz państwa ma prawo do wyraźnego zrzeczenia się dziedziczenia na rzecz innego spadkobiercy poprzez oświadczenie złożone przed sądem. Drugi spadkobierca musi jednak wyrazić zgodę na nabycie spadku. Osoba, która zrzekła się spadku nie zwalnia się w ten sposób od obowiązku wykonania polecenia lub innego zobowiązania, które zgodnie z wolą spadkodawcy może wykonać tylko osobiście.

Zrzeczenie się prawa do dziedziczenia (zřeknutí se dědického práva)

Prawa do dziedziczenia można się też z góry zrzec poprzez umowę ze spadkodawcą. Skutkom zrzeczenia się prawa do dziedziczenia podlegają również zstępni spadkobiercy. Umowa zrzeczenia się prawa do dziedziczenia musi mieć formę aktu notarialnego.