Umowa o dzieło według prawa czeskiego
Umowa o dzieło zapisana jest w §2586 i następnych kodeksu cywilnego ("občanský zákoník"). Wykonawca ("zhotovitel") zobowiązuje się w niej do wykonania dzieła dla klienta (objednatel) na własny koszt i ryzyko, a klient zobowiązuje się do przejęcia dzieła i zapłaty ceny. Jako dzieło rozumiemy utworzenie rzeczy, chyba że jest ona objęta umową sprzedaży, a także konserwację, naprawę lub przeróbkę rzeczy albo czynność o innym rezultacie. Za dzieło można więc uznać wszelkiego rodzaju rzeczy takie jak: rzeźby, obrazy, artykuły, oprogramowanie komputerowe, programy, strony internetowe, ale także prace rzemieślnicze oraz budowlane. Dzieło może być sporządzane zarówno przez samego wykonawcę, jak i pod jego osobistym kierownictwem przez osobę trzecią, za której działania wykonawca ponosi odpowiedzialność.
Własność przedmiotu dzieła
U umowy o dzieło ważne jest rozróżnić, kiedy własność rzeczy posiada wykonawca, a kiedy klient. W pierwszej kolejności należy stwierdzić, czy przedmiot jest określony indywidualnie czy rodzajowo.
- Jeżeli przedmiotem dzieła jest rzecz określona indywidualnie, jej własność nabywa klient. Odwrotna jest sytuacja w przypadku, gdy wykonawca pracował nad rzeczą klienta w miejscu innym niż miejsce zamieszkania klienta lub gdy wartość pracy jest równa lub większa od wartości rzeczy klienta. W takim przypadku wykonawca nabywa prawo własności do przedmiotu.
- Jeżeli przedmiotem dzieła jest rzecz określona rodzajowo, wykonawca nabywa jej własność. Zasada ta nie ma jednak zastosowania, jeżeli wykonawca wykonał rzecz w lokalu klienta, na jego gruncie lub na gruncie udostępnionym przez klienta – w takim wypadku prawo własności nabywa klient.
Cena
Cena może być określona przez stałą kwotę, przez odniesienie do budżetu lub przez oszacowanie. Jeśli cena jest ustalona lub przez odniesienie do budżetu, ani klient, ani wykonawca nie mogą żądać zmiany ceny, ponieważ praca wymagała innych wysiłków lub kosztów niż przewidywane. Jeżeli jednak wystąpi całkowicie wyjątkowa, nieprzewidywalna okoliczność, która znacznie utrudnia wykonanie dzieła, sąd może według własnego uznania zadecydować o słusznym podwyższeniu ceny za dzieło lub o rozwiązaniu umowy i sposobie rozliczenia się stron. Cena kupna może być również płacona za pomocą zaliczek. Część ceny klient zapłaci za pomocą zaliczek a resztę po dokończeniu oraz przejęciu dzieła.
Termin
Ustalenia terminu, kiedy prace mają zostać zakończone ważne jest dla obu stron umowy o dzieło. Do umowy o dzieło można umieścić karę umowną, którą można żądać w wypadku, że wykonawca nie dotrzymał terminu dokończenia prac lub klient dzieło w terminie nie przejął. W przypadku dłuższej zwłoki klient mógł również odstąpić od umowy i zażądać zwrotu pieniędzy.
Wady dzieła
Kodeks cywilny przewiduje, że dzieło ma wadę, jeżeli nie odpowiada umowie o dzieło. Z tego powodu można zalecić, aby strony umowy dokładnie określiły w umowie, co jest przedmiotem dzieła lub wszystkie jego cechy. Dla klasyfikacji wady kluczowe jest ustalenie czy dzieło miało wadę już w chwili oddania. Jeśli tak, to powstaje odpowiedzialność wykonawcy za wadę dzieła. Klient musi jakiekolwiek wady dzieła zgłosić do wykonawcy w terminie 2 lat od przekazania dzieła, w przeciwnym wypadku prawo z wad dzieła nie może zastosować. U prawa budownictwa termin ten jest przedłużony na 5 lat. Jeśli wykonawca zatrudnia do wykonania prac osoby trzecie, tzw. podwykonawców, klient nie zawiera z nimi umowy. Nadal pozostaje w stosunku umownym z samym wykonawcą, z którym podpisał umowę, i to on odpowiada za wady, nawet jeśli są one spowodowane przez podwykonawcę.
Gwarancja
Choć wykonawca co do zasady odpowiada za to, że dzieło jest wolne od wad w momencie jego wykonania, to nie odpowiada za wady, które powstaną w przyszłości. Możliwe jest jednak wynegocjowanie tzw. gwarancji, w ramach której wykonawca zobowiązuje się do usunięcia wad powstałych w określonym czasie.
Budownictwo jako dzieło
Kodeks cywilny odrębnie reguluje pewne specyfiki dotyczące dzieła wykonywanego jako roboty budowlane. Specyfika ta obejmuje np. kontrolę robót budowlanych czy odpowiedzialność za wady.
- Klient nie ma prawa odmówić odbioru budynku z powodu pojedynczych drobnych wad, które same lub w połączeniu z innymi nie uniemożliwiają użytkowania budynku pod względem funkcjonalnym lub estetycznym, ani nie ograniczają w sposób istotny jego użytkowania.
- Wykonawca nie będzie odpowiadał za wady budowy, jeżeli udowodni, że wada powstała wyłącznie na skutek błędu w dokumentacji budowlanej dostarczonej przez osobę wybraną przez klienta.
- W przypadku budowy na zamówienie wykonawca ponosi ryzyko uszkodzenia lub zniszczenia konstrukcji do czasu jej przekazania.
Nasza kancelaria pomaga klientom w procesie zawierania i realizacji umów o dzieło oraz projektów z nimi związanych. W razie zainteresowania naszymi usługami zapraszamy do kontaktu.